Potoczna nazwa rośliny pochodzi od zamieszkującego Amerykę Północną plemienia plemienia Topinamboore. Po wielkich odkryciach geograficznych topinambur trafił do Francji i do Wielkiej Brytanii, a z czasem rozprzestrzenił się na całym świecie. Jest rośliną, która ma niewielkie wymagania, można rosnąć nawet na gorszej jakości glebie i szybko się rozprzestrzenia. Jako gatunek inwazyjny stanowi często zagrożenie dla innych upraw.
Czasem nazywany jest także nazywany karczochem jerozolimskim lub gruszką ziemną, a jego łacińska nazwa to Helianthus tuberosus, czyli słonecznik bulwiasty. Pełni funkcję ozdobną dzięki ładnym kwiatom, jednak najbardziej interesujące z naszego punktu widzenia są jego jadalne bulwy.
W Polsce można spotkać dwie odmiany uprawne topinamburu, które różnią się wyglądem. Albik ma bulwy podłużne i jasne, a Rubik bulwy nieregularne, okrągłe o filetowym zabarwieniu. W przepisach możesz używać obu odmian, nie będzie mieć to znaczącego wpływu na walory smakowe potrawy.
Bulwy topinamburu są niezwykle soczyste i mają dość delikatny, słodkawy smak, przypominający orzechy albo karczochy. Jego najbardziej charakterystyczną, wyróżniającą cechą, jest duża zawartość inuliny. Topinambur wykorzystuje się również do produkcji suplementów diety.
Jak inne warzywa, bogaty w witaminy, jest polecany jako ważny składnik diety wegetariańskiej. Warto włączyć go do swojego jadłospisu także wtedy, gdy na co dzień jesz mięso - właściwości odżywcze topinamburu trudno bowiem przecenić!
Topinambur w kuchni można wykorzystywać na wiele sposobów. Bulwy można gotować, smażyć, piec a nawet jeść na surowo. Bardzo cenny jest także sok z topinamburu, który może być stosowany bezpośrednio na skórę w leczeniu oparzeń albo łuszczycy. Pytając "topinambur: jak jeść" pewnie masz na myśli konkretne przepisy. Podamy zatem przykłady na zastosowanie tego składnika w różnych potrawach.
Jeden z najprostszych przepisów to zupa krem z topinamburu z mlekiem kokosowym i rukolą. Powinien przypaść Ci do gustu, ponieważ to ciekawa alternatywa, gdy znudzą się kremowe zupy z dyni, cukinii albo pomidorów.
Inne łatwe receptury to na przykład aromatyczny pieczony topinambur albo frytki z topinambura. Te proste dodatki mogą z powodzeniem zastąpić tłuczone ziemniaki, ryża lub kaszę, trafiając na talerz razem z mięsem i surówką.
Dla tych, którzy szukają czegoś bardziej wyrafinowego i nie boją się większego zaangażowania w gotowanie, ciekawą opcją będzie zupa z soczewicy i topinamburu. W tym przepisie warzywo bardzo do bobrze komponuje się z między innymi z czosnkiem, cynamonem, curry i jarmużem.
Topinambur z pieczarkami to także udane połączenie, na co najlepszym dowodem jest zabielana zupa pieczarkowa z musem z pieczonego topinambura.
Z topinamburem można obchodzić się podobnie jak z ziemniakami. Obrany ze skórki gotuje się w osolonej wodzie około 15-20 minut, żeby był miękki. wiele osób jednak nie obiera warzywa, a zamiast tego tylko czyści. To może być słuszna decyzja - zważywszy na to, że wiele cennych składników odżywczych znajduje się pod skórką, a zbyt głębokie cięcie nożykiem może Cię ich pozbawić.
Warzywo topinambur, chociaż brzmi egzotycznie, może być elementem diety - podobnie jak marchewka czy ziemniaki. Zapomniany przez długie lata wraca do łask i w wielu domach jest odkrywany na nowo. Na pytanie "topinambur: do czego" łatwo odpowiedzieć. Jako warzywo pasuje do zup, pieczony albo gotowany zastępuje kartofle. Jest polecany jako składnik dań dla osób, które mają szczególne wymagania związane z jadłospisem. Włączenie topinamburu do diety może przynieść dużo korzyści!