Dieta roślinna i jej wpływ na zdrowie

Temat roślinnego stylu życia nierzadko łączy się z wątpliwościami czy ten model żywienia nie prowadzi do niedoborów pokarmowych oraz czy może mieć ewentualny negatywny wpływ na nasze zdrowie. Tu warto powiedzieć, że każda dieta, sposób odżywiania, nawet tzw. dieta standardowa (czyli niewykluczająca mięsa i produktów odzwierzęcych) również może być niedoborowa i prowadzić do wielu schorzeń i zaburzeń. Każda nieprawidłowo zbilansowana dieta będzie prowadzić do niedoborów w organizmie niezależnie od tego czy uwzględniamy w jadłospisie mięso, czy też nie.  Warto jednak wziąć pod uwagę wszystkie prozdrowotne korzyści stosowania diety roślinnej.

Prawidłowo zbilansowana dieta roślinna może przynieść wiele zdrowotnych korzyści, np. zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego lub zmniejszyć ryzyko wystąpienia otyłości i cukrzycy typu 2. Może też prowadzić do utrzymania prawidłowej masy ciała co obniża jednocześnie ryzyko wystąpienia różnych zaburzeń metabolicznych. Zalety zdrowotne diety roślinnej wynikają w głównej mierze z poniższych aspektów:  

• Niska wartość energetyczna i wysoka gęstość odżywcza diety – dieta roślinna (wszystkie jej odmiany), jak sama nazwa wskazuje, zakłada duży udział warzyw i owoców w codziennym jadłospisie. Oprócz tego, że są one dobrym źródłem witamin i składników mineralnych, to jednocześnie zwiększają objętość posiłków, co w tym przypadku może iść ze zmniejszeniem kaloryczności całodziennej racji pokarmowej. Ma to korzystny wpływ na utrzymanie lub też osiągnięcie prawidłowej masy ciała, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia niedoborów niektórych witamin i składników mineralnych. Mówimy tu o prawidłowo zbilansowanej diecie roślinnej, bo jadłospis oparty na frytkach, maśle orzechowym i pszennych bułkach może również prowadzić do nadwagi - grunt to wprowadzać odpowiednio dobrane do nas pokarmy. Pamiętajmy, że część warzyw i owoców również cechuje się wyższą wartością kaloryczną w 100 g (np. nasiona roślin strączkowych lub winogrona), ale zwykle są na tyle sycące, że nie zjadamy ogromnej porcji. Warto też pamiętać, że produkty pochodzenia zwierzęcego, które zostały przez nas wyeliminowane również były źródłem cennych składników odżywczych (np. białka, wapnia) i należy zadbać o ich prawidłową podaż z produktów roślinnych np. tofu, nasion roślin strączkowych, orzechów czy fortyfikowanych napojów roślinnych i innych produktów roślinnych będących dobrym źródłem wapnia- np. sezam, migdały, mak, jarmuż, szpinak, brokuły,  biała fasola, ciecierzyca, suszone niesiarkowane morele czy orzechy laskowe. Dodatkowo warzywa strączkowe, które powinny być elementem prawidłowej diety roślinnej wpływają korzystnie na profil lipidowy.

• Mniejsza zawartość tłuszczu i nasyconych kwasów tłuszczowych oraz zwiększony udział NNKT (niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych) – najczęściej głównym źródłem tłuszczu i nasyconych kwasów tłuszczowych w diecie jest mięso oraz przekąski np. słodycze czy produkty typu fast food, znacznie rzadziej oleje roślinne i orzechy. Dieta roślinna z założenia prowadzi do eliminacji pierwszej grupy (mięsa i podrobów), a przynajmniej do częściowej eliminacji lub zamiany przekąsek na inne odpowiedniki np. orzechy. Wraz z olejami roślinnymi są zdecydowanie lepszym wyborem, jeśli chodzi o źródło tłuszczu w diecie, głównie dzięki temu, że są źródłem NNKT niezbędnych do prawidłowej pracy układu krwionośnego, serca oraz mózgu.

• Większa zawartość węglowodanów złożonych i błonnika pokarmowego – węglowodany złożone możemy znaleźć między innymi w kaszach gruboziarnistych oraz pieczywie pełnoziarnistym, które jednocześnie są dobrym źródłem błonnika pokarmowego. Przy prawidłowej wartości energetycznej diety, zarówno zwiększony udział węglowodanów złożonych, jak i błonnika pokarmowego zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy typu drugiego oraz nadmiernej masy ciała. Dodatkowo produkty pełnoziarniste są źródłem min. witamin z grupy B. Błonnik jest też niezbędny do odczuwania sytości i stanowi niezbędny składnik dla prawidłowo funkcjonującej mikrobioty jelitowej.

Prawidłowo zbilansowana oraz urozmaicona dieta roślinna może wywierać korzystny wpływ na nasze zdrowie. Korzyści zdrowotnych może być wiele. Należy jednak pamiętać, że podstawą jest właśnie prawidłowe zbilansowanie jadłospisu oraz świadomość, że musimy zaspokoić zapotrzebowanie naszego organizmu na wszystkie mikro- i makroelementy (jeśli nie poprzez dietę, to dzięki prawidłowej suplementacji). Wraz ze wzrostem popularności diety roślinnej, wzrasta również asortyment produktów - roślinnych zamienników mięsa dostępnych w sklepach, co bardzo często ułatwia i przyspiesza przygotowywanie posiłków.