Jak wyhodować topinambur?

Czym jest topinambur?

Pochodzący z Ameryki Północnej topinambur to ziele o wielu zastosowaniach. Przede wszystkim jest mierzącą około 2 metry rośliną pastewną, leczniczą i ozdobną, chętnie uprawianą w przydomowych ogródkach. Bulwy służą także do produkcji alkoholu, a z całej biomasy wytwarza się bioetanol, będący dodatkiem do paliw. Słonecznik bulwiasty ma także duże znaczenie w kuchni – jej niewielkie bulwy rosnące tuż pod ziemią nie tylko wyróżniają się oryginalnym smakiem, lecz także mają duże znaczenie w diecie cukrzycowej.

Bulwy topinamburu były znane i chętnie spożywane przez Indian setki lat przed przybyciem Krzysztofa Kolumba. Później, dzięki kolonistom, roślina trafiła najpierw do Europy, a następnie na inne kontynenty i cieszyła się dużą popularnością aż do XVIII w., kiedy została zastąpiona przez ziemniaki. Obecnie bulwy można czasami kupić w większych sklepach lub na dobrze wyposażonych straganach, jednak wciąż jest to dość rzadkie warzywo w naszej rodzimej kuchni.

Najlepsze miejsce dla topinamburu

Topinambur nie jest specjalnie wybredną rośliną, co bardzo ułatwia jego uprawę. Preferuje stanowiska słoneczne lub częściowo ocienione i woli gleby przepuszczalne (nieważne której klasy) z dodatkiem składników pokarmowych. Słonecznik bulwiasty dobrze znosi susze, jednak gdy planujemy posadzić go głównie na cele spożywcze, warto zadbać o to, by gleba była wilgotna, dzięki czemu zbierzemy więcej bulw.

Sadzimy słoneczniki bulwiaste

Zanim przystąpisz do sadzenia topinamburu, pamiętaj, że jest to roślina niezwykle ekspansywna, to znaczy, że w krótkim czasie zarośnie całą grządkę i szybko może opanować sąsiednie rabatki. Dlatego warto ograniczyć jego rozrost poprzez uprawy w pojemnikach lub specjalnych membranach, które wkopuje się na głębokość około 50 centymetrów. Gdy rośliny się ukorzenią i zaczną kwitnąć, nie dopuszczaj do zawiązania się nasion, bo w następnym sezonie na sąsiednich grządkach czeka cię walka z odrostami.

Materiałem sadowniczym topinamburu są bulwy, które należy wkopać na głębokość 15 centymetrów i w półmetrowych odstępach. Najlepszym okresem na sadzenie jest wczesna wiosna (marzec–kwiecień), chociaż praktykuje się także sadzenie jesienne, ponieważ roślina jest odporna na mrozy. Gdy topinambur wzejdzie, warto obsypać pędy korą lub słomą, dzięki czemu chwasty nie będą zagłuszać ich rozrostu.

Uprawa i pielęgnacja topinamburu

Słonecznik bulwiasty jest łatwy w uprawie i nie wymaga specjalnego traktowania. To właśnie dlatego był tak chętnie sadzony, zanim wyparły go ziemniaki. Roślina jest także odporna na większość szkodników i chorób, jedynym wyjątkiem mogą być ślimaki, które wprost przepadają za jego zapachem. Młode sadzonki można chronić, używając specjalnych środków odstraszających ślimaki lub ustawiając specjalne pułapki.

Jak przechowywać bulwy?

Gdy wczesną jesienią liście topinamburu zaczynają żółknąć, jest to znak, że bulwy są gotowe do wykopania. Przechowujemy je podobnie jak ziemniaki, czyli w chłodnym i ciemnym miejscu. W takich warunkach mogą przetrwać do pół roku. Trzymanie świeżych bulw w lodówce nie powinno przekraczać 2 tygodni.

Topinambur jest znakomitym zamiennikiem ziemniaka. Po ugotowaniu doskonale komponuje się z mięsami, a z pokrojonych w paski bulw w kilka chwil można przyrządzić aromatyczne frytki. Warto też wypróbować inne wyśmienite dania z jego dodatkiem, jak zupa z soczewicy, krem z mlekiem kokosowym i rukolą albo pyszny gulasz z kaszą jęczmienną.