Dieta słowiańska - na czym polega?

Słowiańska kuchnia nie jest tak popularna, jak dania kuchni włoskiej, specjały z Grecji, kuchnia amerykańska albo potrawy azjatyckie. Za sprawą globalizacji do polskich domów i restauracji trafiło wiele kulinarnych trendów z całego świata. Z pewnością warto korzystać z szerokiej dostępności różnych produktów i możliwości testowania rozmaitych smaków. Jednak mimo wszystko wiele osób interesuje także powrót do korzeni, co mają zapewnić słowiańskie dania inspirowane pomysłami sprzed wieków.

Kuchnia dawnych Słowian musiała się różnić od współczesnych tradycji kulinarnych. Znacząco odbiega od tego, co dziś nazywamy tradycyjną kuchnią polską. Nie może być inaczej, skoro w czasach tworzenia się państwa Słowian i panowania pierwszych polskich królów w naszych stronach nie było dostępnych takich produktów, jak cukier czy ziemniaki. Słowiańskie smaki były zupełnie inne niż to, co jadamy w dzisiejszych czasach.

A skąd właściwie znamy słowiańskie potrawy? Wiedzy na ten temat dostarczają badania archeologiczne, zapisy w dawnych kronikach, a także badania etnograficzne, które mają na celu rekonstruowanie najdawniejszych zwyczajów na podstawie kultywowanych do dziś tradycji ludowych.

Słowiańskie przepisy obfitowały w takie produkty, które były łatwo dostępne na miejscu. Znaleziska archeologów wykazują, że Słowianie nie sprowadzali żywności z daleka, a skupiali się na tym, co można było znaleźć wokół ich osad. Duża część dzisiejszych ziem polskich była porośnięta gęstymi lasami. Przedstawiciele słowiańskich plemion czerpali stamtąd grzyby, a także miód, zastępujący cukier jako słodzik. Oprócz tego dobrze znali uprawę roli. Dzięki temu mieli do dyspozycji takie zboża jak jęczmień, owies, pszenicę, żyto oraz proso, dzięki któremu mogli później zrobić kaszę jaglaną.

W codziennej diecie pojawiały się także rośliny strączkowe (fasola, groch) oraz nabiał i ryby. Nie jedli natomiast papryki, ziemniaków ani pomidorów. Nasi przodkowie nie znali takich przypraw, jak bazylia czy oregano, za to chętnie korzystali z kminku, kolendry, mięty oraz kopru. Warto odnotować, że Słowianie dobrze znali również kiszonki.

Słowianie nie układali jadłospisu zgodnie z dzisiejszym rozumieniem tego słowa. Zazwyczaj nie mieli możliwości, żeby spożywać trzy - pięć posiłków dziennie, tak jak robi się to w obecnych czasach. Często w ciągu dnia mieli tylko jeden ciepły, syty posiłek, a przez większość dnia musieli się zadowolić drobnymi przekąskami. Jakie potrawy warto zapamiętać z kuchni słowiańskiej?

• Polewki - tym mianem określano różne rodzaje zup. Słowianie sięgali po nie bardzo chętnie, gotując żury na zakwasie, zupy grzybowe albo z miodem i owocami.
• Podpłomyki - to najprostszy rodzaj chleba, powstający z mąki i wody bez użycia drożdży. Przypominają dzisiejszą pitę. Często można je spotkać podczas wydarzeń związanych z kulturą Słowian, gdzie pojawiają się rekonstruktorzy dawnych zwyczajów - na przykład w Biskupinie albo na wyspie Wolin.
• Dania jednogarnkowe - u Słowian można doszukiwać się pierwowzoru dzisiejszego kaszotto. Potrawa bazująca na kaszy, grzybach i warzywach zdecydowanie pasuje do słowiańskiej kuchni.
• Kluski - proste mączne potrawy, które można było stworzyć z uprawianych zbóż. W kuchni polskiej pozostały do dziś i są bardziej naturalnym pożywieniem w naszych stronach niż różne rodzaje makaronu inspirowane kuchnią włoską.

Osoby, które preferują dietę wegetariańską, nie będą mieć trudności ze spróbowaniem przepisów dawnych Słowian. Ludność słowiańska naprawdę rzadko sięgała po produkty mięsne. Jadano je od święta, na co dzień zadowalając się sycącymi daniami bazującymi na produktach roślinnych. Kotlety schabowe, bigos z kilkoma rodzajami mięs, pieczone dzikie ptactwo to nie typowe dania słowiańskie, a kuchni szlachecka, która powstała znacznie później bazując na wpływach zewnętrznych. Wegetarianie i weganie, którzy chcą inspirować się kuchnią Słowian, znajdą w tym nurcie wiele pomysłów na potrawy z kaszy albo zupy na zakwasie.

Dieta słowiańska nie jest raczej atrakcyjną propozycją dla wszystkich, Lubimy przecież różne smaki i przyprawy, dlatego zamiłowanie do kuchni z określonych stron świata jest kwestią subiektywną. Patrząc natomiast od strony dietetycznej, trzeba pamiętać, że nie ma uniwersalnych jadłospisów dla każdego, ponieważ to, co należy jeść, zależy w dużym stopniu od stylu życia, wieku, płci kondycji organizmu i postawionych celów żywieniowych. Można jednak wierzyć w to, że kuchnia słowiańska zainspiruje do lepszych wyborów żywieniowych, podobnie jak kuchnia śródziemnomorska czy azjatycka. Jeśli dzięki Słowianom uda się wprowadzić do menu kaszę gryczaną, kaszę pęczak albo więcej warzyw, można mówić o sukcesie!

Nie można mówić o diecie słowiańskiej w takim rozumieniu jak mówi się na przykład o diecie śródziemnomorskiej. Brakuje ścisłych zasad, a nawiązania w relacjach influencerek do prawdziwych potraw słowiańskich są bardzo luźne. Chcąc zdefiniować, czym jest słowiańska kuchnia, można powiedzieć, że mowa o jadłospisie, w którym spożycie mięsa jest ograniczone, a zamiast tego pojawiają się bogate w białko produkty takie jak kasza i rośliny strączkowe. Pojawia się też znacznie mniej cukru, soli, pikantnych przypraw i przetworzonych produktów. Z tego powodu trend wywołuje żywiołową reakcję przede wszystkim wśród Amerykanek, dla których jedzenie w taki sposób jest zupełną nowością. To może być jedna z przyczyn popularności trendu Slavic Girl Diet.